INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Breutelt lub Brevtelt  

 
 
1630 - 1673
Biogram został opublikowany w 1936 r. w II tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Breutelt lub Brevtelt Jan (1630–1673), jeden z najwybitniejszych ludwisarzów wileńskich XVII wieku. Rodem z Lotaryngji, już w r. 1630 jako Sacrae Regiae Majestatis fusor pracował w ludwisarni królewskiej w Wilnie. Żadnych bliższych wiadomości o nim nie mamy poza temi, które sam o sobie na własnego odlewu działach i dzwonach uwiecznił. Wszystkie znane nam nieliczne jego wyroby są wykonane artystycznie z doskonałego materjału. Obok napisów, związanych z osobami fundatorów i przeznaczeniem, umieszczał na nich bądź kartusz barokowy prostokątny, wydłużony poziomo, z imieniem i nazwiskiem swojem oraz rokiem odlania, bądź małą tarczkę w tymże stylu ze znakiem firmowym: dzwon z literami I. B. po bokach, sercem pod nim i trzema gwiazdkami z trójlistkami u szczytu, bądź też cały napis »me fecit Ioannes Brevtelt Lotharingus S. R. M. fusor«, czasem z dodatkiem miejsca odlewu: VILNAE.

Znamy jego dzwony: z r. 1630, ewakuowany w r. 1915 do Mceńska w Rosji, z r. 1644 w kościele dominikanów w Ostrowiu pow. wileń. i drugi, bogato ornamentowany, w Widuklach na Żmudzi, z r. 1646, największy z jego pracowni o średn. 99 ctm, w kościele w Płungianach na Żmudzi, z r. 1647 w zborze kalwińskim w Kielmach na Żmudzi i z r. 1673 dwa dzwony w kościele katol. w Postolinie (Pestlin) w pow. sztumskim w Prusach Zachodnich. Z ocalałych armat znane nam są: z r. 1631 niewielkie działko, odlane do zamku Wiśniowieckich w Zabrzu nad Jasiołdą; z r. 1633 cztery działa sześciofuntowe spiżowe, wspomniane w inwentarzu cejghauzu kamienieckiego z r. 1789, z których jedno później trafiło do muzeum artyleryjskiego w Petersburgu, i z r. 1638 działo większe miedziane, odlane dla Krzysztofa Radziwiłła do zamku w Birżach, przelane w r. 1704 z rozkazu Karola XII z zachowaniem napisu pierwotnego, a następnie zabrane do tegoż muzeum petersburskiego.

Zapewne krewnym jego był Piotr Breutel, Francuz, który wespół z Tomaszem Godaxem odlał w r. 1627 wielki dzwon do katedry lubelskiej (Enc. Starop. II 113).

 

Brensztejn M., Zarys dziejów ludwisarstwa w b. W. Księstwie Litewskiem, Wil. 1924, rozdz. II i IV.

Michał Brensztejn

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.